پاک نوشته

سفیر سابق جمهوری اسلامی‌ایران در آذربایجان در گفت‌وگو با «رسالت» درباره طرح ابتکاری کشورمان برای حل منازعه قره‌باغ اظهار داشت: ابتکار جمهوری اسلامی‌ایران یک طرح سازنده و مفید است و می‌تواند در پایان بخشیدن به مناقشه قره‌باغ مؤثر باشد. البته این بدین معنی نیست که این طرح بتواند خیلی سریع به نتیجه برسد، زیرا مناقشه قره‌باغ پیچیدگی‌های زیادی دارد اما به نظرم این طرح می‌تواند شروع خوبی برای حل و فصل منازعات باشد. از سخنان معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان در سفر به آذربایجان، روسیه و ارمنستان می‌توان این‌طور استنباط کرد که این طرح تقریبا به صورت همه جانبه مباحث مدنظر دو کشور آذربایجان و ارمنستان را مورد توجه قرار داده است.
محسن پاک‌آیین ادامه داد: طرح ایران در وهله اول، به اصل احترام به تمامیت ارضی کشورها پایبند است و بر همین اساس در آن از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان دفاع کرده است. قاعدتا اشغال هفت‌شهر جمهوری آذربایجان توسط ارمنستان که به بهانه جلوگیری از حمله آذربایجان به قره‌باغ صورت گرفته، باتوجه به این طرح پذیرفته نیست و باید خاتمه یابد.
وی ادامه داد: بحث تمامیت ارضی و رفع اشغال این منطقه دو نکته مهمی‌است که مدنظر جمهوری آذربایجان است. از طرف دیگر، ارامنه در قره‌باغ به یک مفهوم حقوقی دیگری به نام حق تعیین سرنوشت استناد کرده‌اند و بر اساس آن، این حق را برای خودشان قائل شده‌اند که از جمهوری آذربایجان جدا شوند.
این دیپلمات سابق کشورمان افزود: بنابراین در طرح جمهوری اسلامی‌ایران به ادعای حقوقی ارامنه هم پرداخته شده است. علاوه بر آن از جمهوری آذربایجان خواسته شده که بر اساس احترام به اصل حق تعیین سرنوشت به حقوق اقلیت‌ها توجه کرده و حقوق ارامنه قره‌باغ را اجرایی کند. در واقع با این کار ارامنه هم بدون این‌که به دنبال جدایی از آذربایجان باشند به حق تعیین سرنوشت خودشان می‌رسند. امروزه در حقوق بین‌الملل، حق تعیین سرنوشت ذیل تمامیت ارضی کشورها تعریف می‌شود، یعنی اقوام و گروه‌ها می‌توانند مطالبه حق تعیین سرنوشت را داشته باشند اما نمی‌توانند از کشور مادر و کشوری که در آن قرار دارند، تجزیه شوند.
وی تأکید کرد: بدین ترتیب در طرح ابتکاری ایران از آذربایجان خواسته شده تا در صورت حفظ تمامیت ارضی و رفع اشغال، حق تعیین سرنوشت ارامنه را بپذیرد و به مطالبات اقلیت ارامنه پاسخ مثبت دهد.
وی همچنین تصریح کرد: در این طرح به صورت همه جانبه هم دیدگاه‌های دولت آذربایجان و هم دیدگاه‌های اهالی قره‌باغ مدنظر قرار گرفته و در راستای حل اختلافات می‌تواند نتیجه بخش باشد.
سفیر سابق ایران در باکو تأکید کرد: طرح ایران کاملا صادقانه و در جهت استقرار صلح عادلانه است. صلح عادلانه می‌تواند پایدار باشد و مبنای تحقق و نتیجه بخش بودن طرح ابتکاری ایران هم بر اساس عدالت درنظر گرفته شده است.